Rajd Dakar to bez wątpienia najtrudniejsza impreza motorsportowa świata. Każdego roku o zwycięstwo walczą tam zawodnicy podzieleni na pięć różnych kategorii. Każda jest unikatowa, każda wyjątkowa.
Większość z nas wspominając Dakar ma migawki z dzieciństwa – telewizyjne relacje i wyprzedzający się motocykliści, przemieszani z samochodami, gdzieś pośrodku pustyni, na wydmach, czy w wielkich kanionach. Właśnie taki jest Dakar – ta sama trasa – różnorodność pojazdów i zawodników.
Podczas pierwszej edycji Rajdu Dakar w 1979 roku zawodnicy rywalizowali głównie w dwóch kategoriach – motocykli i samochodów. W tej pierwszej grupie zwyciężył Cyril Neveu, w drugiej Alain Genestier. Co ciekawe, na trasie obserwowaliśmy wtedy też ciężarówki, gdzie najlepszy czas uzyskał Jean-Francois Dunac, jednak jego oficjalnie na liście zwycięzców nie znajdziemy, bowiem kategoria ciężarówek została odosobniona dopiero rok później, podczas drugiej edycji rajdu.
Tak czy inaczej, absolutny trzon Dakaru to motocykle, samochody oraz ciężarówki. Jeśli chodzi o tę pierwszą kategorię, to silniki są obecnie ograniczone do pojemności 450 cc i mogę być jedno, bądź dwucylindrowe. Najwięcej sukcesów ma tutaj Stephane Peterhansel z sześcioma triumfami, zaś drugie miejsce zajmuje wspomniany wcześniej Neveu, który ma na swoim koncie pięć zwycięstw, podobnie jak Cyril Despres i Marc Coma. Jeśli chodzi producenta, to najbardziej utytułowany jest KTM.
Najważniejszą kategorią obecnie są oczywiście samochody. Jest ona stworzona dla pojazdów ważących mniej, niż 3500 kg i jest podzielona na kilka klas – T1, T2, czy T3. Nie bez powodu Stephane Peterhansel nazywany jest Mr. Dakar – on wszak ma na swoim koncie najwięcej zwycięstw na motocyklu, ale również za kierownicą samochodu, gdzie wygrywał aż siedem razy. Francuz jakby podzielił swoje występy. W XX wieku zawładnął sceną motocyklową, w XXI skupił się już na zwycięstwach samochodami. Tutaj wśród producentów najlepiej radziło sobie Mitsubishi.
Jeśli chodzi o ciężarówki, to najwięcej sukcesów ma na swoim koncie Rosjanin Władimir Czagin. On zatrzymał swój licznik na 7 zwycięstwach, o jedno miej ma zaś Czech Karel Loprais. Obecnie gwiazdą kategorii jest Eduard Nikołajew, który wygrał ostatnie trzy edycje i łącznie ma na swoim koncie cztery triumfy. Jak widzimy, Dakar w tej kategorii zdominowali Rosjanie, a co za tym idzie – Kamaz. On zaliczył 15 triumfów, zdecydowanie więcej od kolejnych na liście: Tatry, Mercedesa, Perlini, czy Iveco.
Przechodzimy do młodych, stosunkowo nowych kategorii. Jeśli chodzi o quady, to były one kiedyś dodatkową kategorią zaliczaną do motocykli. Od 2009 roku i przenosin do Ameryki Południowej jest jednak inaczej. Tutaj przede wszystkim musimy zaznaczyć, że quad = Yamaha. Nigdy w historii Dakaru nie wygrał zawodnik na maszynie innego producenta. Jeśli już o zwycięzcach mowa, to najwięcej, bo trzy triumfy ma na swoim koncie Marcos Patronelli. Po dwa razy wygrywali Alejandro Patronelli i Ignacio Casale. Warto dodać, że tutaj i Polska ma swoje zwycięstwo – w 2015 roku Dakar wygrywał Rafał Sonik.
Wreszcie, została nam kategoria UTV. Wcześniej pojazdy Side by Side były częścią klasy T3 wśród samochodów, natomiast od 2017 roku walczą o zwycięstwo w odrębnej klasyfikacji. Do tej pory w nowej kategorii wygrywali Leandro Torres, Reinaldo Varela oraz Francisco Lopez. To sprawia, że dwa zwycięstwa wśród producentów zgarnął Can-Am, jedno Polaris.
